Her şey hakkında bildiğim en iyi şey hiç. Bilmemekle beraber en büyük özgürlük kaynağı.
Belki de hayatı en iyi açıklayan felsefe.
Hiçlik yokluk ifadesi, yalnız başına çok güçsüz ama hepten de büyük, gözü pek bir kelime. Üç harfli koskoca anlam. Zamandan ve mekandan soyutlanmış.
Varlığını kanıtlamaya ihtiyaç duymaksızın öylece salınır herkesin gözleri önünde.
“Alemin küfre göre, hem başı, hem sonu hiç
iki hiç arasında varlık olur mu ki hiç?” der Necip Fazıl Kısakürek.
Söylenişi dahi bir iç çekiş şeklinde kimine göre “ondan gayrısı hiç.”
Suat Derviş adı “hiç” olan romanında hayatın hiçliğine değinir:
“Evet, her şey hiç! Her şey bir sabun köpüğü! Saadet de öyle! Tutmak, yakalamak istediğiniz zaman parmaklarınız birbirine sürünüyor ve ortada hiçbir şey yok. Ya aşk! Aşk nedir? O kadar kahir, o kadar elle tutulabilecek kadar muazzam bir ıstırabı olan bu aşk nedir? Hiç, o da bir hiç, öyle değil mi?”
Bazen yolculuktur hiç dönüp dolaşıp varacağımız durak. işte o durak Tezer Özlü’de hiçbir yer:
“Sakin ol. Öylece dur. Yaşamdan geç. Kentlerden geç. Sınırları aş. Gülüşlerden geç. Anlamsız konuşmaları dinle, galerileri gez, kahvelerde otur artık hiçbir yerdesin.”
Hasan Ali Yücel bir şiirinde şöyle der: “Varlığı, yokluğu sordum özüne, sustun, bir damla yaş geldi gözüne. Ölüm nedir dedim bakıp yüzüne, yüzüme bakıp da hiç dedin bana.”
Schopenhauer’e göre hiçliğe geçiş mutluluktur:
“Hayat olması gereken bir şeydir ama dertlidir, hiçliğe geçiş hayattaki tek mutluluktur.”
İnsanların sahip olmak istediği her şeyin karşısında durur hiç.
Ömer Hayyam’da hiç:
“Bak ne kazandığıma dünyadan hiç. Nedir ömrümden geriye kalan hiç. Neşe mumuydum ben; ya söndüğüm zaman hiç. Cam-ı cemim ben; ya kırıldığım zaman hiç.”
Her şeyin başında sonunda hiç var.
“Her şeref yapma, her saadet piç, her şeyin ibtidası, ahiri hiç!” der Tevfik Fikret.
Neyzen Tevfik’e göre de “zaman hiçtir, hiç.”
Edip Cansever şiirinde olduğu gibi varlığı mutluluk veren her şey aynı zamanda yokluğu ile acı verir:
“Bulanık çıkmış fotoğraflar gibiydim görünümsüz
yalnızdım, karışıktım
beni tanıyan kimseler yoktu,
hiç yoktu.”
– Sonra?
+ Hiiiç.
– ???
+ Hiç işte.
